Công chức Hải quan TPHCM kiểm tra thực phẩm nhập khẩu. Ảnh: T.H.
Công chức Hải quan TP.HCM kiểm tra hàng thực phẩm nhập khẩu. Ảnh: THẺ

Còn ý kiến khác

Nhìn lại cả quá trình, từ tháng 1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 38/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đổi mới mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP sản phẩm thực phẩm. nhập hàng. Trong đó giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương pháp, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

Ngay sau khi nhận nhiệm vụ, Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành xây dựng dự thảo Nghị định, theo đúng trình tự xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Hơn 1 năm đã trôi qua kể từ khi bản dự thảo đầu tiên được đưa ra, hàng chục lần lấy ý kiến, hàng chục cuộc họp, hội thảo với các bộ, ngành và doanh nghiệp đã được tổ chức để chỉnh sửa, hoàn thiện. . Bộ Tài chính cũng đã 5 lần chính thức báo cáo, trình Chính phủ; Thường trực Chính phủ 2 lần.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành, so với dự thảo ban đầu, cơ quan soạn thảo đã liên tục hoàn chỉnh nhiều lần, trên tinh thần vẫn bám sát nội dung cải cách đã được Chính phủ thông qua và tiếp thu các ý kiến xác đáng. Trong đó thay đổi việc xác định cơ quan kiểm tra là hải quan để giữ nguyên như hiện nay, cơ quan hải quan chỉ tham gia kiểm tra ATTP; sửa đổi, không quy định thủ tục công bố hợp quy khi làm thủ tục thông quan để kiểm tra chất lượng.

Về thời gian kiểm tra hồ sơ, trước đây dự thảo Nghị định quy định thời gian hoàn thành việc kiểm tra hồ sơ là 2 giờ làm việc (giống như thời hạn kiểm tra hồ sơ hải quan), tiếp thu ý kiến các Bộ, ngành, Bộ Tài chính đã điều chỉnh thời gian hoàn thành kiểm tra hồ sơ là 6 giờ làm việc (trong đó, thời hạn chính thức là 4 giờ làm việc + 2 giờ Cổng thông tin một cửa quốc gia cảnh báo cho cơ quan kiểm tra khi hết thời gian kiểm tra chính thức).

Nhưng đến nay, dự thảo vẫn chỉ là dự thảo, do còn một số bộ, ngành bảo lưu ý kiến khác ngoài 22/27 thành viên Chính phủ đã biểu quyết nhất trí thông qua. Các vấn đề còn ý kiến khác chủ yếu tập trung vào lộ trình thực hiện, thẩm quyền của cơ quan hải quan; phạm vi điều chỉnh của nghị định; quy chế quản lý theo mặt hàng; việc sử dụng mã số công bố hợp quy; việc tự động cập nhật kết quả trên Cơ chế một cửa quốc gia…

Một số ý kiến lo ngại về sự chồng chéo, mâu thuẫn với các văn bản chuyên ngành hiện hành liên quan đến trách nhiệm của các bộ, ngành trong quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu. Đôi khi có ý kiến cho rằng phạm vi điều chỉnh của dự thảo nghị định đối với một số nhóm hàng nằm ngoài phạm vi của Quyết định số 38/QĐ-TTg. Một số ý kiến cho rằng quy định trong dự thảo đã “phá” quy trình quản lý hiện hành để đổi lấy việc cắt giảm 1,02% chi phí thủ tục hành chính.

Thứ trưởng Bộ Tài chính: Muốn cải cách thì “phá vỡ” là chuyện bình thường!
Họp giữa Bộ Tài chính với các Bộ, ngành.

Đáp ứng yêu cầu thực tế

Bày tỏ quan điểm về các ý kiến này, đại diện cơ quan soạn thảo cho biết, vấn đề thẩm quyền của cơ quan hải quan đã được tiếp thu, chỉnh lý trong dự thảo mới nhất theo nguyên tắc cơ quan kiểm tra vẫn là cơ quan như hiện nay, cơ quan hải quan chỉ là cơ quan hải quan. tham gia kiểm tra an toàn thực phẩm. Cơ quan kiểm tra không tham gia kiểm tra chất lượng, chỉ kiểm tra hồ sơ ATTP theo phương thức kiểm tra giảm theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành. một số điều của Luật An toàn thực phẩm. Nguyên tắc này cũng đã được Thường trực Chính phủ thông qua và Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã biểu quyết thông qua mà không có ý kiến khác.

Bổ sung thêm ý kiến về phạm vi, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho rằng, cần linh hoạt hơn trong quá trình soạn thảo. “Quan trọng là về mặt quản lý, về quy trình, các quy định đưa ra đã ổn chưa? Có trái luật về nguyên tắc không? Nếu thấy ổn có thể thống nhất trình Chính phủ quyết định ngay mà không cần sửa Quyết định số 38”, Thứ trưởng nói.

Với câu chuyện ngoài phạm vi Quyết định số 38, ông Mai Xuân Thành dẫn Thông báo số 360/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thường trực Chính phủ, trong đó nhấn mạnh đồng tình với việc điều chỉnh tại dự án. dự thảo và khẳng định việc điều chỉnh như vậy là phù hợp với chủ trương giảm thời gian, giảm chi phí, hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu nhưng không trái với quy định của pháp luật chuyên ngành.

Trước ý kiến cho rằng “phá” quy trình hiện nay, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho rằng điều đó là không đúng và khẳng định trong quá trình cải cách, hoàn thiện thì việc “phá”, thay là bình thường. thường. Cải cách là thay đổi. Thay đổi là để “phá bỏ” cái cũ. Đồng thời, Thứ trưởng mong muốn các Bộ, ngành hỗ trợ, quán triệt tinh thần này khi tham gia xây dựng văn bản.

Chưa kể, cải cách quy trình quản lý để đổi lấy 1,02% chi phí thủ tục hành chính là không nhỏ. Nghiên cứu của Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ đã ước tính, áp dụng dự thảo nghị định này, trong 1 năm, chi phí tuân thủ thủ tục hành chính sẽ tiết kiệm được khoảng 1.400 tỷ đồng. Qua đó, giá trị tiết kiệm chung cho nền kinh tế có thể đạt 9.285 tỷ đồng. Đây không phải là một con số nhỏ.

Hơn nữa, ngoài việc cắt giảm chi phí thủ tục, ưu điểm lớn nhất của dự thảo nghị định là áp dụng quản lý theo mặt hàng, ứng dụng công nghệ thông tin, quản lý rủi ro… Theo đó, số lô hàng phải kiểm tra giảm, số đăng ký cho công bố sản phẩm và tự công bố sản phẩm cũng được cắt giảm, qua đó tiếp tục cắt giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

Bám sát 7 cải cách cơ bản về kiểm tra chuyên ngànhBộ Tài chính xây dựng Nghị định trên cơ sở bám sát 7 nội dung cải cách cơ bản đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 38/QĐ-TTg, gồm:

Cải cách 1: Giao cơ quan hải quan làm đầu mối kiểm tra ATTP hàng hóa nhập khẩu; Kiểm tra chất lượng.

Cải cách 2: Áp dụng đồng bộ 3 phương thức kiểm tra vừa kiểm tra chất lượng vừa kiểm tra ATTP nhằm giảm số lượng lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra.

Cải cách 3: Đơn giản hóa thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu.

Cải cách 4: Thực hiện kiểm tra theo mặt hàng để giảm số lô hàng phải kiểm tra.

Cải cách 5: Áp dụng đầy đủ, thực chất nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu để đảm bảo vai trò quản lý nhà nước và nâng cao tính tuân thủ của doanh nghiệp.

Cải cách 6: Bổ sung đối tượng miễn kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm.

Cải cách 7: Ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin để triển khai mô hình mới.